Thị trường bất động sản như 'máy bay chỉ có hạng thương gia'

"Giám sát tại bàn, không cần đi đâu"

Ngày 6/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn "Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển".

Phát biểu tại diễn đàn, TS Trần Du Lịch cho rằng Quốc hội nên "giám sát tại bàn, không cần đi đâu", tức là tổ chức tổng hợp, phân loại hệ thống văn bản. Mục tiêu để khai thông 5 loại thị trường: hàng hóa, tài chính, bất động sản, lao động và khoa học công nghệ.

TS Trần Du Lịch tại diễn đàn.

Theo chuyên gia, 5 loại thị trường này đang bị ức chế bởi nhiều quy định chồng chéo, do đó có thể thuê các công ty luật, dùng công nghệ AI và hỗ trợ khác rà soát toàn bộ để thấy chỗ nào Nhà nước can thiệp quá, chỗ nào còn lỗ hổng. "Giám sát tại chỗ chi phí rất thấp nhưng hiệu quả cao nhất", TS Trần Du Lịch nói.

Đề cập vấn đề nhà ở xã hội khi triển khai "giám sát thực địa", ông Lịch nhìn nhận quá trình đô thị hóa đang là quá trình chuyển đất nông nghiệp thành đất hoang, vì nhà cửa xây không ai ở, lãng phí. Đặc biệt, thị trường bất động sản hiện nay không có nhà cho người thu nhập trung bình và thấp.

"Sản phẩm thị trường bất động sản hiện nay giống như chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia, hạng nhất mà không có hạng phổ thông. Chúng ta để giá đất, giá đầu cơ đất nông nghiệp đẩy bong bóng và hiện nay vượt sức chịu đựng của nền kinh tế và của người dân. Đây là vấn đề rất lớn trong quản lý để nhà nước kiến tạo phát triển", ông Trần Du Lịch bày tỏ.

Người mua nhà lần đầu nên được vay tín dụng lãi suất hợp lý

Cùng phát biểu tại diễn đàn, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - đánh giá hoạt động giám sát của Quốc hội, nhất là giám sát chuyên đề, trong đó có giám sát thị trường bất động sản và nhà ở xã hội đem lại kết quả "rất tuyệt vời".

Theo ông Châu, qua giám sát, Quốc hội đánh giá được luật có phù hợp với cuộc sống và đặc biệt là thực thi pháp luật có chính xác và hiệu quả hay không. Điều này rất quan trọng khi vừa qua Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục khẳng định năm 2025 cơ bản phải giải quyết dứt điểm các vướng mắc, khó khăn về thể chế pháp luật.

Thị trường bất động sản đang thiếu căn hộ giá hợp túi tiền của dân. Ảnh minh họa.

"Từ kết quả giám sát của Quốc hội về thị trường bất động sản và nhà ở xã hội, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 161 - một nghị quyết chỉ đạo tuyệt vời để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương thực hiện", ông Châu nói.

Cũng theo chuyên gia này, lần đầu tiên, nhờ có đoàn giám sát, đã thống kê theo báo cáo TP.HCM (cũ) có 220 dự án vướng mắc, nhưng giờ thống kê đủ là 405 dự án. Chính phủ thống kê được toàn quốc có 2.981 dự án vướng mắc tồn đọng phải giải quyết, liên quan tới khoảng hơn 7 triệu tỷ đồng và hàng chục nghìn hecta đất.

Sau giám sát, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết chuyên đề đầu tiên xử lý cụ thể 64 dự án vướng mắc ở Đà Nẵng, Khánh Hòa và TP.HCM với cơ chế đặc thù. Và cuối kỳ họp thứ 9 vừa qua, Quốc hội đã ban hành nghị quyết về cơ chế chính sách giải quyết các vướng mắc về đất đai.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết về thí điểm dự án nhà ở xã hội, nhà thương mại bằng đất khác không phải đất ở. Ngoài ra, ông Châu cho rằng còn nhiều quy định cụ thể có thể triển khai ngay mà không cần hướng dẫn gì thêm, như Nghị quyết 2011 về cơ chế giải quyết quỹ đất 20% của dự án nhà ở thương mại để làm nhà ở xã hội.

Ông Lê Hoàng Châu cũng cho rằng hiện nay thiếu nguồn cung sản phẩm khiến giá tăng, nhất là thiếu nhà ở giá phải chăng cho người thu nhập trung bình, người thu nhập thấp; mong sẽ có chính sách đối với nhà ở giá rẻ (cả nhà ở xã hội, thương mại) và tất cả những người mua nhà lần đầu có thể được vay tín dụng dài hạn với lãi suất hợp lý, ổn định.