Thị trường tài chính toàn cầu 'nín thở' sau khi Mỹ ném bom Iran

Quyết định ném bom Iran được ông Trump đưa ra sớm hơn thời hạn 2 tuần. Ảnh: Sky News.

Ngày 22/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Washington đã tiến hành một cuộc không kích “rất thành công” nhắm vào 3 cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Phát biểu trong bài diễn văn truyền hình trực tiếp từ Phòng Bầu dục, ông Trump nhấn mạnh các cơ sở làm giàu uranium của Iran đã bị phá hủy hoàn toàn.

Theo Reuters, đây là bước leo thang lớn trong cuộc xung đột khu vực khi Tổng thống Mỹ chính thức đưa nước này tham gia chiến dịch quân sự cùng Israel chống lại Iran. Quyết định được đưa ra sớm hơn thời hạn 2 tuần do chính ông Trump đặt ra trước đó.

Thị trường tài chính bắt đầu phản ứng, tâm lý bất định bao trùm

Trong bối cảnh phần lớn thị trường quốc tế đang đóng cửa cuối tuần, phản ứng ban đầu chủ yếu đến từ thị trường tiền mã hóa - nơi Ethereum lao dốc hơn 5% còn Bitcoin giảm khoảng 1%. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định diễn biến thực sự sẽ chỉ bắt đầu từ khi thị trường mở cửa, đặc biệt ở các tài sản rủi ro và nhóm hàng hóa năng lượng.

Mark Spindel, Giám đốc Đầu tư tại Potomac River Capital (Washington DC), cho rằng hành động quân sự lần này sẽ gây chấn động thị trường, ít nhất là trong ngắn hạn.

“Giá dầu gần như chắc chắn sẽ bật tăng. Điều chúng ta chưa có là đánh giá thiệt hại chính xác. Dù ông Trump tuyên bố cuộc tấn công đã hoàn tất, thực chất Mỹ đã bước vào cuộc chiến. Câu hỏi lớn lúc này là chuyện gì xảy ra tiếp theo”, Spindel nhận định.

Ông Spindel nhấn mạnh yếu tố bất định sẽ bao phủ thị trường toàn cầu trong vài ngày tới. Dự kiến phản ứng sớm nhất sẽ đến từ thị trường ngoại hối tại phiên mở cửa ở New Zealand, với đồng USD được kỳ vọng tăng giá nhờ dòng tiền trú ẩn.

Thị trường tài chính thế giới chưa xuất hiện nhiều phản ứng do trùng vào cuối tuần. Ảnh: Reuters.

Ở góc nhìn khác, Jamie Cox, đối tác điều hành tại Harris Financial Group, cho rằng cuộc không kích có thể khiến giá dầu tăng vọt ngay trong phiên đầu tuần, song sẽ ổn định trở lại nếu Iran không phản ứng mạnh.

“Với việc cơ sở hạt nhân bị phá hủy hoàn toàn, Iran đã mất đòn bẩy quan trọng. Khả năng cao là họ sẽ phải nhượng bộ và tiến tới bàn đàm phán”, vị này cho biết.

Tuy nhiên, không phải chuyên gia nào cũng lạc quan về khả năng hạ nhiệt nhanh chóng. Saul Kavonic, chuyên gia năng lượng cấp cao tại MST Marquee (Sydney), cảnh báo tình huống xấu nhất có thể xảy ra nếu Iran đáp trả bằng các cuộc tấn công vào lợi ích của Mỹ trong khu vực, bao gồm cả cơ sở hạ tầng dầu khí ở Iraq hoặc cản trở tàu hàng đi qua eo biển Hormuz.

“Nếu Iran hành động như từng đe dọa, giá dầu có thể nhanh chóng tiến tới vùng 100 USD/thùng”, Kavonic dự báo.

Tác động dây chuyền đến thị trường châu Á

Rong Ren Goh, quản lý danh mục đầu tư tại Eastspring Investments (Singapore), cho rằng diễn biến mới sẽ làm gia tăng đáng kể rủi ro địa chính trị, đặc biệt với khu vực châu Á - nơi nhạy cảm với biến động giá dầu. Một cuộc xung đột kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng, đẩy lạm phát tăng trở lại và làm lu mờ triển vọng tăng trưởng trong khu vực.

Theo Goh, nhà đầu tư sẽ buộc phải định giá lại rủi ro trong bối cảnh này: “Tôi dự báo dòng tiền sẽ chuyển hướng về các tài sản trú ẩn như USD, trong khi tài sản rủi ro tại châu Á sẽ bị bán mạnh khi thị trường mở cửa đầu tuần.”

Trong khi phần lớn thị trường tài chính vẫn đóng cửa, giới đầu tư đang theo dõi sát sao những phản ứng ban đầu từ các thị trường hàng hóa và tiền tệ, đặc biệt là dầu mỏ. Alex Morris, Giám đốc đầu tư tại F/M Investments, dự báo giá dầu sẽ tăng vọt lên ít nhất 80 USD/thùng ngay trong phiên giao dịch kế tiếp.

Diễn biến trong 24 giờ tới chắc chắn sẽ rất dồn dập

Alex Morris, Giám đốc đầu tư tại F/M Investments

“Đó sẽ là phản ứng đầu tiên. Diễn biến trong 24 giờ tới chắc chắn sẽ rất dồn dập”, ông nói.

Mối lo lớn hơn với nhà đầu tư là phản ứng của Iran nếu xảy ra thiệt hại nghiêm trọng về hạt nhân. Eric Beyrich, nhà quản lý danh mục tại Sound Income Strategies, cảnh báo nếu xuất hiện sự cố mang tính chất hạt nhân, toàn bộ thị trường sẽ rơi vào trạng thái hỗn loạn.

Dù vậy, vẫn có quan điểm đánh giá tác động kinh tế ngắn hạn có thể được kiểm soát nếu các cuộc tấn công mang tính chọn lọc.

Theo Christopher Hodge, Kinh tế trưởng Mỹ tại Natixis, các đòn tấn công dường như được triển khai một cách kín đáo và nhắm vào các mục tiêu cụ thể. Nếu năng lực xuất khẩu dầu của Iran không bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tác động đến nền kinh tế toàn cầu có thể sẽ không quá tiêu cực.

Về phía chính sách tiền tệ, Hodge cho rằng cú sốc giá dầu (nếu xảy ra) sẽ được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) xem là tác động đến chi phí đầu vào, làm gia tăng áp lực lạm phát, chứ không nhất thiết là một yếu tố kéo giảm nhu cầu.

“Tôi không kỳ vọng Fed sẽ thay đổi chính sách ngay lập tức trừ khi giá dầu duy trì mức cao trong thời gian dài,” ông nhận định.