Trung Quốc đột ngột "quay xe" trong cuộc chiến đất hiếm?

Theo nguồn tin của Reuters, hãng xe Volkswagen và doanh nghiệp trong lĩnh vực đất hiếm cho biết giới chức Trung Quốc đã cấp phép xuất khẩu cho ít nhất 4 hãng nam châm đất hiếm. Các chuyên gia cho rằng đây là những giấy phép đầu tiên được cấp sau khi Bắc Kinh siết xuất khẩu tháng trước, cho thấy dòng chảy các vật liệu quan trọng vẫn được lưu thông.

Cụ thể, Baotou Tianhe Magnetics, hãng sản xuất nam châm đất hiếm dùng trong động cơ xe ô tô, đã nhận được giấy phép xuất khẩu cho Volkswagen vào cuối tháng 4. Volkswagen đã liên hệ với Bắc Kinh để được hỗ trợ trong quá trình này.

"Chúng tôi vẫn giữ liên lạc chặt chẽ với các nhà cung cấp và nhận được thông tin rằng một số doanh nghiệp cung cấp nam châm cho Volkswagen đã được Chính phủ Trung Quốc cấp phép xuất khẩu", Volkswagen trả lời Reuters.

Các công ty sản xuất khác như Zhongke Sanhuan, Baotou INST Magnetic và Earth-Panda Advanced Magnetic Material cũng cho biết họ đã được cấp giấy phép.

Các chuyên gia cho rằng giấy phép xuất khẩu được cấp theo từng khách hàng nên chưa rõ liệu toàn bộ khách hàng của 4 công ty trên đã được Bắc Kinh phê duyệt hay chưa.

Ngày 14/5, Bộ Thương mại Trung Quốc cũng ra thông báo về nỗ lực của Bắc Kinh trong việc tăng cường kiểm soát nạn buôn lậu đất hiếm và nhấn mạnh việc chính phủ cần thực thi các biện pháp bảo vệ đất hiếm vì mục đích an ninh quốc gia, theo China Daily.

"Tất cả các bộ ngành nhất trí rằng việc kiểm soát toàn diện các nguồn khoáng sản chiến lược là điều thiết yếu", Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh.

Công nhân vận chuyển đất có chứa đất hiếm để xuất khẩu tại Giang Tô, Trung Quốc (Ảnh: Reuters).

Các giấy phép này được duyệt trước khi Mỹ - Trung Quốc công bố thỏa thuận thương mại. Hôm 12/5, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer vừa thông báo Mỹ và Trung Quốc đã đạt thỏa thuận tạm ngừng áp thuế trong vòng 90 ngày.

Bên cạnh đó, thuế nhập khẩu đối ứng của cả hai sẽ đồng thời giảm 115 điểm %. Theo đó, Mỹ sẽ tạm thời giảm thuế nhập khẩu với hàng Trung Quốc từ 145% về 30%. Trong khi đó, Trung Quốc cũng sẽ hạ từ 125% về 10%.

Hiện tại, giới chuyên gia cho rằng khách hàng Mỹ có thể được phê duyệt giấy phép dễ dàng hơn.

Tháng trước, Trung Quốc thông báo siết xuất khẩu với 7 nguyên tố đất hiếm và vật liệu liên quan, trong đó có nam châm đất hiếm, nhằm đáp trả thuế nhập khẩu của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Tuy nhiên, việc nước này cấp phép chỉ chưa đầy một tháng sau khiến nhiều người bất ngờ, vì họ từng dự đoán quá trình này kéo dài.

Trung Quốc hiện đóng góp 90% nguồn cung đất hiếm toàn cầu và đây là vật liệu được sử dụng trong năng lượng sạch, quốc phòng và sản xuất ô tô. Các doanh nghiệp gần như không có nguồn cung nào khác thay thế.

Volkswagen và nhiều tập đoàn lớn của phương Tây đã nỗ lực vận động hành lang để nhà cung cấp có giấy phép xuất khẩu. Tháng trước, Elon Musk cũng cho biết hãng xe điện Tesla đang đàm phán với Bắc Kinh về giấy phép xuất khẩu vật liệu này cho việc sản xuất robot hình người Optimus.